دریافت لینک صفحه با کد QR
روایت تجربیات مهدی گنجی در مسترکلاس «مستندهای کاراکتر محور با رویکرد شخصی»
27 آذر 1399 ساعت 20:15
مهدی گنجی مستندساز برگزاری مستر کلاس و کارگاههای آموزشی را باعث افزایش دانایی و دانش مستندسازان و یکی از جنبه های جذاب «سینماحقیقت» دانست.
مهدی گنجی مستندساز برگزاری مستر کلاس و کارگاههای آموزشی را باعث افزایش دانایی و دانش مستندسازان و یکی از جنبه های جذاب «سینماحقیقت» دانست.
به گزارش ستاد اطلاع‌رسانی چهاردهمین جشنواره سینما حقیقت، کارگاه مهدی گنجی مستندساز با عنوان «مستندهای کاراکتر محور با رویکرد شخصی» ساعت 16 تا 17:30 امروز پنجشنبه 27 آذرماه و در سومین روز از چهاردهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» برگزار شد.
گنجی با تاکید بر سختی تولید مستندهای کاراکتر محور گفت: یک سوال مهم در ساخت مستند کاراکتر محور وجود دارد. اینکه آیا من برای نشان دادن آن کاراکتر فرد مناسبی هستم یا خیر؟ به عنوان مثال یکی از نکات مهم در این موضوع جنسیت و زبان کاراکترهاست که کمک می‌کند متوجه شویم فرد مناسبی برای ساخت مستند این فرد هستیم یا خیر؟
این مستندساز ادامه داد: زبان و جنسیت یکی از مهمترین عوامل شناخت شخصیت به شمار می‌آید. خیلی اوقات کاراکترهای خوبی را یافتم ولی به دلیل زبان نتوانستم آنها را بسازم. به عنوان مثال زبان یکی از کاراکترهایی که به آن برخوردم بلوچی بود. باتوجه به اینکه زبان بلوچی بلد نبودم، حس کردم آن را باید یک فیلمساز بلوچ بسازد.
گنجی در ادامه بیان کرد: آیا من می‌توانم اعتماد کاراکتر مورد نظر را جلب کنم؟ جواب به این سوال نیز می‌تواند به ما کمک کند تا بفهمیم که می‌توانیم آن فیلم را بسازیم یا خیر. گاهی اوقات نساختن یک فیلم بهتر از ساختن آن است. زمانی با کاراکتری کار می‌کردم و چیزهایی از او می‌دانستم که او آنها را به من نمی‌گفت. این موضوع رابطه کاراکتر با همسرش بود که فرد سعی داشت آن را خیلی عالی نشان دهد.
وی ادامه داد: چه وقت کاراکتر به شما اعتماد می‌کند؟ زمانی که حس کند با فردی مثل خود حرف می‌زند و قرار نیست طرف مقابل به او ضربه بزند. برای جلب اعتماد این فرد سعی کردم از مشکلات خودم و همسرم بگویم. شاید باورتان نشود ولی بعد از این اتفاق او هم کم کم شروع کرد به صحبت کردن. همین موضوع باعث ایجاد رابطه خیلی خوبی بین من و او شد. به این ترتیب توانستم قسمت‌هایی از زندگی او که خیلی جذاب بود را در فیلم تصویر کنم و فیلم جذاب‌تری را تولید کنم.
این مستندساز در ادامه عنوان کرد: خیلی اوقات آدم‌ها فکر می‌کنند که باید تک نفره فیلم بسازند. در صورتی که این کار خیلی خطرناکی است. یکی از مهمترین ویژگی‌های سینمای کاراکتر محور این بوده که به ما اجازه می‌دهد با آدم‌ها بیشتر وارد رابطه شویم. اما آدم‌ها وقتی با آدم‌های غریبه‌ای چون شما مواجه می‌شوند، سخت می‌توانند ارتباط برقرار کنند. هرچه تعداد آدم‌های پشت دوربین کمتر شود، احتمال اینکه آدم‌های آن خانه با شما بهتر ارتباط برقرار کنند بیشتر می‌شود.
وی افزود: تک نفره کار کردن نیاز به تسلط بسیار نسبت به ابزار فیلمبرداری، صدابرداری و مدیریت خوب و در لحظه همه چیز دارد. در واقع نیاز دارد که دست چپ شما دستیار شما باشد و چشم‌تان در کنار کارهای دیگر خود وظیفه ارتباط گرفتن با آدم‌ها را نیز برعهده بگیرد. بنابراین پیشنهاد نمی‌کنم کسی تنها فیلم بسازد. مگر برای کسانی که تجربه فیلمبرداری و صدابرداری دارند و کار کردن با ابزار آنها را نگران نمی‌کند و به راحتی می‌توانند کار را هندل کنند.
گنجی در ادامه عنوان کرد: علاوه بر این، پردازش کردن همه اتفاقات توسط یک نفر خیلی سخت است. بنابراین پیشنهادم این است که عوامل کم ولی مطلوبی را در کنار خود داشته باشند. اما اگر اجبار شما را به جایی رساند که تک نفره فیلم بسازید، باید تسلط کافی را نسبت به ابزارهای کار همچون فیلمبرداری و صدابرداری پیدا کنید. فیلمسازی تک نفره برای زمانی است که پروسه فیلم شما خیلی طولانی است و شرایط خاصی مطرح است. اما اگر دلایل کافی برای این موضوع نباشد، بهتر است به این صورت فیلم نسازیم.
این کارگردان در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: یکی از نکاتی که سبب جلب اعتماد کاراکتر می‌شود، زمان فیلمبرداری است. به عنوان مثال در فیلم «من می‌خوام شاه بشم» سه سال فیلمبرداری طول کشید و با شخصیت اصلی داستان که عباس بود رابطه خیلی خوبی پیدا کردم. البته شیفته او نبودم و اصولا هم در فیلم‌های کاراکتر محور شما نباید شیفته کاراکتر شوید و همینطور از او تنفر داشته باشید. باید فاصله خود را از او حفظ کنید.
وی ادامه داد: ما نمی‌توانیم خیلی به کاراکترها نزدیک شویم. این را زمانی متوجه شدم که صحنه‌ای از فیلم «من می‌خوام شاه بشم» با واکنش زیادی مواجه شد. در این صحنه کاراکتر اصلی فیلم برخورد بدی با دخترش انجام داده که در لحظه رخ می‌دهد. دوستان مرتب درباره واقعی بودن این صحنه از من می‌پرسیدند. ما نمی‌توانیم همه چیز از جمله لحظات خیلی خصوصی را روی پرده نشان دهیم. یا اگر نشان دادیم باید برای باورپذیری آن فکر اساسی شود. چراکه در باورپذیری این صحنه‌ها خدشه به وجود می‌آید.
گنجی در ادامه توضیح داد: باید بدانیم مرز نشان دادن لحظات خصوصی کاراکترها تا کجاست.چون از یک جایی به بعد مخاطب حس می‌کند که نکند دروغ باشد. به نوعی این کار باورپذیری مستند را کم می‌کند. چراکه در ایران ما کمتر از لحظات خصوصی افراد دیده‌ایم. نکته دوم مرز اخلاقی است. گاهی پیش می‌آید که کاراکتر فیلم نمی‌خواهد که بخش‌هایی از فیلم نمایش داده شود و شاید بگوید که به طور کل نمی‌خواهم این فیلم را پخش کنید.
این مستندساز در ادامه بیان کرد: حیطه فیلمسازی عجیب است. شما هزینه زیادی می‌کنید و چون کاراکتر با دنیای فیلم آشنا نیست، در انتها می‌گوید که نمی‌خواهم فیلم را پخش کنید. به همین دلیل شما باید از کاراکتر مورد نظر اجازه نامه حقوقی بگیرید تا بعد از صرف هزینه و ساخت فیلم به مشکل نخورید.
وی افزود: اگر می‌خواهیم سطح سینمای مستند را بالا ببریم حتما نیاز داریم که آگاهی خود را بالا ببریم و دانش های علمی، تجربی و کاربردی خود را افزایش دهیم. مستندسازی در دنیا یک علم است که تکنیک های روشن و مشخصی دارد و روز به روز شیوه‌های روایت‌گری آن خودشان را بسط می‌دهند. در نتیجه اگر می‌خواهیم مستندهایمان در دنیا دیده شوند، نیاز داریم که دانش خود را افزایش بدهیم.
گنجی ادامه داد: چیزهایی که در کارگاه گفتم، توصیه‌هایی در باب ساخت فیلم‌های کاراکتر محور برای فیلمسازانی است که می‌خواهند در این راه قدم بردارند یا از تجربه‌های دیگر نیز بهره‌مند شوند. امیدوارم حرف‌هایم برایتان جالب باشد و زمان فیلمسازی حواستان به این موارد باشد. همچنین امیدوارم تجربه و دانش بیشتری پیدا کنیم و بتوانیم فیلم‌های بهتری را بسازیم و تاثیرگذارتر باشیم.
این کارگردان با تاکید بر اینکه برگزاری مسترکلاس‌ها را یکی از مهمترین بخش‌های جشنواره «سینما حقیقت» است، گفت: به عنوان کسی که یکی از برگزارکنندگان این پنل‌ها هستم، باید بگویم خودم پنل‌های دیگر را دنبال می‌کنم تا نکات بیشتری یاد بگیرم و مستندهای بهتری بسازم. این بخش کمک می‌کند تا سطح سواد مستندسازان بالا رود و دانایی برای ساخت مستند بیشتر شود. خوشحالم که توانستم بخشی از تجربیاتم را با شما در میان بگذارم.
در بخش‌های مختلفی از این برنامه در راستای بحث مطرح شده، آیتم‌هایی از مستندهای مختلف پخش شد. همچنین در بخش پایانی این نشست که با اجرای شهرام درخشان برگزار می‌شد، مهدی گنجی دراستودیو باکس جشنواره حضور یافت و به سوال‌های رسیده از مخاطبان این کارگاه پاسخ داد.
چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم، از ۲۵ آذرماه آغاز شده و تا ۲ دی ماه به صورت آنلاین برگزار می‌شود.
کد مطلب: 8233