مدیر برنامه‌ریزی جشنواره تورنتو: جادوی فیلم باید ما را بگیرد

وی در دو جشنواره‌ هات داکس و تورنتو اینترنشنال در کانادا  کار می‌کند. کار در این جشنواره‌ها باعث شده است که بر مستندسازی در بسیاری از کشورها اشراف داشته باشد؛ اما خودش اقرار می‌کند که درباره‌ مستندهای ایرانی چیز چندانی نمی‌داند و فرصت حضور در جشنواره‌ حقیقت را از این حیث مغتنم می‌شمارد. با او درباره سينماي مستند و جشنواره‌هايي كه با آنها همكاري دارد گفت‌وگو كرديم.  
 
- درباره جشنواره‌ای که در آن کار می‌کنید، بگویید.
من در حال حاضر در دو جشنواره کار می‌کنم. این دو جشنواره در حوزه‌‌ فیلم مستند، جشنواره‌های معروفی هستند. شش ماه نخست سال در یکی از این جشنواره‌ها و شش ماه دوم در جشنواره‌ دیگر کار می‌کنم. بزرگترین جشنواره‌ای که در آن کار کرده‌ام و می‌کنم، جشنواره‌ هات داکس كاناداست. در این جشنواره 220 فیلم در سه بخش پخش می‌شود. هات داکس سه بخش کوتاه، نیمه بلند و بلند دارد. در جشنواره‌ هات داکس من نقش بازاریابی را به عهده دارم. هات داکس قسمت‌های زیادی دارد و وظيفه‌اي كه ما در بازاریابی داريم تنها یکی از بخش‌های آن است.
 
-جشنواره دوم به گمانم شناخته‌شده‌تر است.
در شش ماه دیگر سال در جشنواره‌ تورنتو اینترنشنال کار می‌کنم. کاری که من در جشنواره تورنتو انجام می‌دهم، گزینش و پخش فیلم مستند است. جشنواره‌ تورنتو اینترنشنال که اختصارا به آن تیف می‌گویند به فیلم‌های بین‌المللی به جز آثار کانادایی اختصاص دارد. به این دلیل که یک بخش ویژه به فیلم‌های کانادایی اختصاص داده شده است که هیات داوران خاص خودش را دارد. بیشتر مستندهایی که در بخش اینترنشنال(بين‌المللي) اکران می‌شوند بیش از 60 دقیقه است. به نظر من هنری‌ترین و زیباترین فیلم‌ها در این جشنواره به نمایش در می‌آیند.
 
-معیار شما و همکارانتان برای گزینش و پخش مستند در تورنتو اینترنشنال چیست؟
نمی‌توانم بگویم که معیار خاصی داریم. در هر حوزه‌ای ممکن است فیلم‌های زیبا وجود داشته باشند؛ حوزه‌های اجتماعی، سیاسی و حتی شخصی. شهر تورنتو یک شهر بسیار چند فرهنگی است. در این شهر هدف ما این است که از تمام کشورها بیش از 20 فیلم نمایش دهیم. هر کسی فيلم ساخته، فیلمساز نیست. مهم این است که وقتی فیلمی را می‌بینیم جادوی آن ما را بگیرد. فهرست و معیار خاصی برای این که بگوییم یک فیلم قشنگ است، وجود ندارد. معیار همان حسی است که هنگام تماشا می‌گیریم. در واقع خوب بودن فیلم بستگی به دو جنبه دارد که یکی از آن‌ها همین جنبه‌ی حسی است که اشاره کردم. و مربوط به تولید و تکنیک است. باید به ارزش‌های تولید احترام گذاشت؛ یعنی خوش‌ساخت بودن فیلم مهم است.
 
-فیلم ایرانی هم در این جشنواره داشتید؟
سال گذشته دو تا فیلم ایرانی داستانی داشتیم. مستندهای خوبی بودند. این را هم اضافه كنم که در تورونتو تنها فیلم‌های مستند به نمایش در نمی‌آید. اما جشنواره‌ هات داکس فقط مختص فیلم‌های مستند است. هات داکس با تیف فرق دارد. این دو فیلم که پارسال به عنوان فیلم‌های ایرانی در تورنتو اینترنشنال به نمایش درآمدند، نمونه‌های خوبی از یک مستند خلاق و هنری بودند، حرف‌های تازه‌ای برای گفتن داشتند و من را به شدت تحت تاثیر قرار دادند.
 
-فقط دو تا فیلم ایرانی؟چون توليدات سينماي ايران بيشتر از اين حرف‌هاست.
بله، متاسفانه.  البته من به طور دقیق به خاطر نمی‌آورم. اما تا جایی که یادم هست، همین دو فیلم بودند. البته یک نکته‌ جالب را اضافه کنم. در سال 2008 در هات داکس یک بخش خاصی از جشنواره کاملا به سینمای مستند ایران اختصاص داده شده بود. در این بخش ده فیلم از ایران نمایش در آمد که فیلم‌های خوبی بودند.
 
-چرا چنین بخشی به سینماي مستند ایران اختصاص داده شد؟
ما در هات داکس هر سال را به بزرگداشت سینمای یک کشور خاص اختصاص می‌دهیم. مثلا یک سال را به سینمای مستند استرالیا و یک سال دیگر را به ژاپن اختصاص دادیم. به این ترتیب یک سال را هم مختص مستند در ایران قرار دادیم. به خاطر این که این کشورها تاریخ فیلمسازی بلندی دارند.
 
-در این مدت کوتاهی که در جشنواره حقیقت بودید، نظرتان درباره‌ی این جشنواره چیست؟
دلیل این که من دعوت ایرانی‌ها را پذیرفتم و به این جا آمدم این بود که بیشتر فیلم‌های ایرانی را ببینم. متاسفانه فیلم‌های ایرانی اندکی برای ما فرستاده می‌شود. خواستم به ایران بیاییم و از نزدیک ببینم فیلم‌های ایرانی چگونه‌اند. از این که این جا هستم، خوشحالم. این جشنواره شبیه اتاق گفت‌وگویی است که به من امکانی می‌دهد تا با فیلم‌سازان در ارتباط باشم و از آن‌ها کمک بگیرم. من تا به حال به هیچ جشنواره‌ای در ایران نیامده بودم. از این جشنواره خوشم آمده است و همین زمان کوتاه تعداد زیادی فیلمساز دیدم. قدردانی می‌کنم که من را به عنوان یک فیلمساز بین‌المللی دعوت کردند. به نظرم این جشنواره هیچ نقطه‌ منفی نداشت و همه چیز خیلی عالی برگزار می‌شود.
 
* گفتگو از: سمیرا نوری